Συγκομιδή – Παραγωγή
η ελια στη λεσβο
Η συγκομιδή του καρπού
Όπως στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, έτσι και στη Λέσβο, η συγκομιδή του ελαιοκάρπου, η οποία από τους αρχαίους χρόνους έως και τις μέρες μας δε διαφοροποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό, γινόταν ως επί το πλείστον μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου.
Τρόπος Συγκομιδής
Κάτω από τα ελαιόδεντρα τοποθετούνταν, όπως και σήμερα, ειδικές ψάθες ή άλλα υφασμάτινα συνήθως υποστρώματα. Η συλλογή των καρπών επιτυγχανόταν με διάφορους τρόπους: με το μάζεμα των ωριμασμένων και πεσμένων στο έδαφος ελαιοκάρπων· με το σείσιμο/τίναγμα και τον ραβδισμό των κλαδιών, που γινόταν με λεπτές και ευλύγιστες βέργες (ράκτριαι), έτσι ώστε να προκαλέσει την πτώση των ελαιοκάρπων στο έδαφος, χωρίς ωστόσο να τραυματίσει το δέντρο με τη συλλογή των καρπών με το χέρι απ’ ευθείας από το δέντρο.
Κατά τη συλλογή τους, οι ελαιόκαρποι κατηγοριοποιούνταν ανάλογα με τον προορισμό τους: για βρώση προτιμώνταν οι μεγαλύτερες και απείραχτες (μη χτυπημένες) ελιές, ενώ για την παραγωγή ελαιολάδου, οι μικρότερες. Η συγκομιδή τους προϋπόθετε συστηματική εργασία για την αποφυγή της άσκοπης και παρατεταμένης παραμονής τους στους αποθηκευτικούς χώρους, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα την οξείδωση των καρπών και τη μείωση της ποιότητας του παραγόμενου ελαιολάδου
Παραγωγή
Από το σύνολο των αρχαιολογικών δεδομένων, τις γραπτές πηγές και τα διατηρούμενα υλικά κατάλοιπα τόσο στη Λέσβο, όσο και στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, μπορούμε να ανασυνθέσουμε τη διαδικασία παραγωγής του ελαιολάδου, η οποία φαίνεται ότι, με εξαίρεση την εξέλιξη των τεχνικών.
Η τεχνολογία εξαγωγής λαδιού περιελάμβανε τρία βασικά στάδια:
- τη σύνθλιψη του ελαιοκάρπου, τον διαχωρισμό του από τον πυρήνα και την άλεσή του για την παραγωγή ελαιοζύμης.
- τη συμπίεση/έκθλιψη του ελαιοπολτού για την παραγωγή του υγρού στοιχείου.
- τον διαχωρισμό του υγρού προϊόντος από το νερό και την αμόργη τα υγρά δηλαδή υπολείμματα του πρώτου πικρού χυμού των ελαιοκάρπων και την εξαγωγή του καθαρού ελαιολάδου.
Κατά τη συλλογή τους, οι ελαιόκαρποι κατηγοριοποιούνταν ανάλογα με τον προορισμό τους: για βρώση προτιμώνταν οι μεγαλύτερες και απείραχτες (μη χτυπημένες) ελιές, ενώ για την παραγωγή ελαιολάδου, οι μικρότερες. Η συγκομιδή τους προϋπόθετε συστηματική εργασία για την αποφυγή της άσκοπης και παρατεταμένης παραμονής τους στους αποθηκευτικούς χώρους, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα την οξείδωση των καρπών και τη μείωση της ποιότητας του παραγόμενου ελαιολάδου.
Κατά τη συλλογή τους, οι ελαιόκαρποι κατηγοριοποιούνταν ανάλογα με τον προορισμό τους: για βρώση προτιμώνταν οι μεγαλύτερες και απείραχτες (μη χτυπημένες) ελιές, ενώ για την παραγωγή ελαιολάδου, οι μικρότερες. Η συγκομιδή τους προϋπόθετε συστηματική εργασία για την αποφυγή της άσκοπης και παρατεταμένης παραμονής τους στους αποθηκευτικούς χώρους, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα την οξείδωση των καρπών και τη μείωση της ποιότητας του παραγόμενου ελαιολάδου